ترک سیگار روش های زیادی دارد. سیگار کشیدن امروزه به یک عادت رفتاری بسیار شایع تبدیل شده است و افراد زیادی به سیگار و نیکوتین اعتیاد دارند. اما بسیاری از این افراد نیز قصد ترک آن را دارند و حتی بارها برای ترک اقدام کرده‌اند اما به طور کامل موفق به انجام آن نشده‌اند. برای ترک سیگار باید علاوه بر اراده و انگیزه بالا، به تمام جنبه‌های جسمی و روانی ترک نیز توجه نمایید. با کمک یک روانشناس متخصص در حوزه اعتیاد می‌توانید با موفقیت سیگار را ترک کنید و از سلامت خود و خانواده‌تان اطمینان حاصل نمایید.

 منبع: ترک سیگار

ضرورت ترک سیگار

سیگار تاثیرات منفی بر سلامت انسان می‌گذارد و به همین دلیل، ضرورت ترک سیگار افزایش پیدا می‌کند. از اثرات منفی سیگار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

اثرات جسمی مصرف سیگار

نیمی از سیگاری‌ها که به کشیدن سیگار ادامه می‌دهند وهیچ وقت برای ترک اقدام نمی کنند نهایتاً به علت یکی از بیماری‌های وابسته به سیگار جان خود را از دست می‌دهند. مهم‌ترین بیماری مرتبط با سیگار، سرطان است.

سیگار مهم ترین عامل سرطان ریه است و همچنین ریسک ابتلا به دیگر سرطان‌ها مثل سرطان پوست، سرطان حنجره، سرطان دهان، حنجره، حلق، مری، مثانه، کلیه، لوزالمعده (پانکراس)، دهانه رحم،معده و… را بالا می‌برد.

علاوه بر زردی پوست و بیماری‌های دهان و دندان، حمله قلبی، سکته مغزی، بیماری عروق خونی و حتی کوری از دیگر مشکلات جبران نا پذیری هستند که افراد سیگاری را درگیر می‌کنند.

همچنین باید بدانید که اثرات سوء سیگار برای خانم‌ها بیشتر است: در زنان سیگاری بالای ۳۵ سال که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند بروز حمله قلبی، سکته مغزی و ایجاد لخته در پاها بسیار شایع است. همچنین در صورت بارداری ریسک سقط جنین و بیماری‌های مادرزادی در زنان سیگاری افزایش می‌یابد.در چنین شرایطی ترک سیگار ضروری بوده و نیاز به تلاش و انگیزه دارد.

اثرات روانی مصرف سیگار

اعتیاد به سیگار می‌تواند مشکل روحی شما را به بیماری‌های روانی تبدیل کند.
ریسک افسردگی‌های پیشرفته و احتمال خودکشی و خودسوزی در افراد سیگاری بالاتر است. افراد سیگاری اضطراب بیشتر را نسبت به افراد غیر سیگاری تجربه می‌کنند.
از آن جایی که سیگار شروع دیگر اعتیادها نیز هست، می‌تواند فرد را به سمت مصرف داروهای روانگردان و الکل بکشاند و باعث مشکلات روانی حادتر شود. به همین دلیل برای جلوگیری از بروز عوارض روانی آن ترک سیگار بسیار اهمیت دارد.

انگیزه ترک سیگار

مهم ترین انگیزه در ترک سیگار، سلامتی و زیبایی شماست. بعد از ترک، اثرات جسمی مثبت آشکار می‌شود که می‌تواند انگیزه‌ای برای ترک باشد.

سلامتی جسمانی بعد از ترک سیگار

ترک سیگار در کوتاه مدت باعث بهبود گردش خودن می‌شود ، تنفس شما را با بهبود قابل توجهی رو به رو می‌کند، مونوکسید کربن در بدنتان کمتر می‌شود، نبض و ضربانتان به حالت طبیعی برگردانده می‌شود و مزه‌ها و بوها را بهتر احساس می‌کنید. اثرات دیررس ترک سیگار هم که ضامن سلامتی شماست شامل کاهش ریسک بیماری ریوی و قلبی، کاهش ریسک ابتلا به سرطان، عمر طولانی‌تر و بارداری‌های موفق است.

اثرات اجتماعی بعد از ترک سیگار

افراد سیگاری در نزد دیگران افرادی بی‌اراده شمرده می‌شوند ، اکثر کارفرماها ترجیح می‌دهند که کارمندان خود را از بین کسانی انتخاب کنند که درگیر اعتیاد نباشند و خانواده‌ها هم معمولا ترجیح می‌دهند با افراد سالم نه معتاد وصلت کنند.
از طرف دیگر شما الگوی افراد کوچک‌تر از خود به خصوص فرزندانتان هستید و با سیگار کشیدن ریسک سیگاری شدن آن‌ها را هم بالا می‌برید. پس همین امروز با تصمیم و اراده برای ترک سیگار اثرات اجتماعی سوء را به پایان برسانید.

برای اطرافیانتان سیگار را ترک کنید

سیگار کشیدن نه تنها سلامتی شما را به‌خطر می‌اندازد بلکه بر سلامتی اطرافیانتان نیز تاثیرات منفی می‌گذارد. سیگاری‌های دست دوم، دود سیگار را از سیگار روشن و دود متصاعد از ریه سیگاری‌ها تنفس می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد سالانه هزاران مورد مرگ ناشی از سرطان ریه و بیماری‌های قلبی در افراد سالم غیرسیگاری به علت استنشاق دود دست دوم سیگار ایجاد می‌شود که این آمار واقعا نگران کننده است.

احتمال بروز عفونت گوش، سرماخوردگی، برونشیت و سایر مشکلات تنفسی در کودکانی که در خانه افراد سیگاری زندگی می‌کنند بیش‌تر است. استنشاق دود دست دوم سیگار همچنین موجب تحریک چشم‌ها، سردرد، تهوع و سرگیجه می‌شود. پس سلامتی اطرافیانتان هم انگیزه خوبی برای ترک شما خواهد بود.

آیا ترک سیگار راحت است ؟

در روزهای اولیه شما عوارضی را تجربه خواهید کرد به خصوص در روز سوم ترک، میل شما برای کشیدن دوباره سیگار بسیار بالا خواهد بود.
افرادی که سیگار را ترک می‌کنند معمولاً دچار اضطراب، تحریک پذیری، گرسنگی، خستگی مفرط، اختلال در خوابیدن و اختلال در تمرکز می‌شوند. خیلی از استعمال کنندگان پس از ترک سیگار کمی وزنشان بالا می‌رود.
اما بدانید این که تمام این عوارض کوتاه مدت‌اند و تنها یک هفته شدید خواهند بود. در این یک هفته مایعات زیادی بخورید و از خوراکی‌های تصفیه کننده خون مثل آب انار استفاده کنید.

باید آگاه باشید که اثرات فیزیولوژیکی خیلی زود ناپدید می‌شوند اما اثرات روانی تا حدی پایدارند و طبق عادت فرد دوباره میل به سیگار پیدا می‌کند. در این شرایط بهتر است هر بار که این میل را پیدا کردید یک لیوان آب جرعه جرعه بنوشید یا هویج، آدامس و تخمه مصرف کنید تا دهانتان مشغول شود. سیگار کشیدن را به تعویق بیاندازید تا از یادتان برود، شما باید بدانید اولین اشتباه شروع باقی اشتباهاتتان است پس حتی یک سیگار هم به خودتان آوانس ندهید. 

راه های ترک سیگار

برای ترک سیگار روش‌ها و راه‌های درمانی وجود دارد که به شرح زیر می‌باشند:

رفتار درمانی

رفتار درمانی مبتنی بر موقعیت و پاسخ است. یکی از موضوعات مهم رفتار درمانی تغییر عادت‌هاست. عادت یعنی حالت روانی‌ای که شما را مدام مجبور به تکرار بدون آگاهی می‌کند. همان طور که می‌دانید عوامل روانی و عادت یکی از بزرگ‌ترین موانع بر سر راه ترک سیگارهستند. اگر بتوانید موقعیت‌هایی که در آن‌ها عادت به سیگار کشیدن دارید را پیدا کنید و از آن ها فاصله بگیرید کمتر سیگار خواهید کشید. همین طور اگر از افراد سیگاری فاصله بگیرید و دوستان خود را تغییر دهید کمتر هوس سیگار می‌کنید.

جایگزین کردن نیز روش مناسبی برای تغییر عادت‌هاست، اگر همیشه برای خوب کردن حالتان سیگار می‌کشیدید حالا با گوش دادن آهنگ و خوردن چای حال بهتری پیدا کنید یا به جای سیگار در جیبتان آجیل، آبنبات و تنقلات بگذارید.

درمان دارویی

معمولا برای ترک سیگار بوپروپیون و وارنیکلین تجویز می‌شوند:

بوپروپیون

یک داروی ضد افسردگی است که با تجویز پزشک در اختیار قرار می‌گیرد. این دارو به منظور درمان اعتیاد به نیکوتین مصرف می‌شود و سبب کاهش نشانه‌های ناشی از ترک سیگار و کاهش میل به سیگار خواهد شد. افرادی که سابقه تشنج، بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی دارند یا دیگر بیماری‌ها که با بوپیروپیون تداخل ایجاد می‌کند، نباید این دارو را مصرف کنند.

وارنیکلین

این دارو تمایل بدنی برای نیکوتین را کم می‌کند .اگر سیگار بکشید این دارو لذت آن را هم کاهش می‌دهد. با این وجود مصرف این دارو برای ترک سیگار، باعث حالت اضطراب، نوسان خلق شده، و مشکلات خواب می‌گردد. بنابراین بیمارانی که از مشکلات روانی رنج می‌برند باید از مصرف این دارو اجتناب کنند.

درمان جایگزین با نیکوتین

نیکوتین دارویی است که در سیگار و انواع دیگر تنباکو یافت می‎شود و باعث اعتیاد می‌گردد. محصولات نیکوتین در دوزهای کم و ثابت منجر به از بین بردن نشانه‌های ناشی از ترک می‌شوند. این نشانه‌ها اغلب در افرادی که سعی در ترک سیگار دارند احساس می‌شود.

این فرآورده‌ها در اشکال‌ مختلفی وجود دارند (برچسب‌ها، قرص‌های مکیدنی، آدامس، اسپری بینی و استنشاقی) که به نظر می‌رسد موثر باشند. خوشبخاتانه اکثر این‌ها در داروخانه‌ها بدون نسخه قابل دریافتند اما بهتر است درباره مصرف آن‌ها با پزشک یا روانشناس خود مشورت کنید.

انجمن نیکوتینی‌ها

مطمننا نقش حمایت در ترک اعتیاد را نمی‌توان دست کم گرفت. در هر شهر انجمن‌هایی در این خصوص وجود دارند که با عضو شدن در آن‌ها می توانید روحیه خود را برای ترک تقویت کنید. همچنین دیدن ویدیوها و فیلم های انگیزشی یا خواندن کتاب‌های خود یاری نیز در دوره ترک سیگار،  تاثیر مثبت می‌گذارد.

نکاتی در زمینه ترک سیگار

برای پشت سر گذاشتن دوران ترک سیگار، نکاتی وجود دارد که با انجام آنها این دوره برای افراد راحت تر و سریع تر خواهد گذشت. بهتر است تقویمی داشته و همه علائم خود را در آن ثبت کنید. از طرفی سیگارها و تمایل وسایل مربوط به آن را دور بریزید. حتی کارت بانکی خود را به فردی سپرده و مطمئن شوید که هیچ راهی برای خرید سیگار وجود ندارد. از طرفی همواره با یک روانشناس در ارتباط بوده و از او کمک بگیرید.

خانواده در این دوران نقش مهمی خواهد داشت پس تحت حمایت آنان قرارگیرید. یکی دیگر از نکات مهم در این دوران دور شدن از هرچیزی است که شما را برای مصرف دوباره وسوسه می‌کند. و در نهایت از یک متخصص برنامه ای دقیق برای رژیم غذایی و ورزش دریافت کنید.

بعد از ترک سیگار

اگر در مورد ترک سیگار دچار شک و دودلی شده اید؛ فراموش نکنید که حتی دقایقی بعد از قطع مصرف سیگار، بدن شروع به باسازی خود کرده و در آینده نیز عوارض کمتری را تجربه می‌کند. برای مثال تقریبا 20 دقیقه بعد از آخرین سیگاری که می‌کشید؛ ضربان قلب و فشار خون به حالت عادی بر می‌گردد، بعد از 8 ساعت، میزان مونوکسید خون کاهش پیدا می‌کند.

بعد از یک روز خطر سکته قلبی کمتر شده و بعد از 72 ساعت، ظرفیت ریه ها در حال افزایش است. تقریبا پس از 12 هفته از دوران ترک میزان گردش خون در مهره های کمری نیز افزایش یافته، پس احتمال بروز مشکلات در کمر، کاهش می‌یابد. تقریبا بعد از یکسال، نه تنها دیگر معتاد نبوده بلکه خطر ابتلا به آلرژی و التهاب دستگاه تنفسی نیز کاهش می‌یابد. احتمالا در تمام این مدت، پول بیشتری نیز پس انداز کرده از لحاظ روانی نیز حال بهتری خواهید داشت. 

مدت زمان ترک سیگار

براساس تحقیقات انجام شده، مدت زمان سم زدایی برای نیکوتین از بدن، تقریبا 21 روز است. معمولا سه روز ابتدایی سخت ترین روزهای ترک هستند و فرد احتمالا علائم ترک را از خود نشان می‌دهد. بعد از این دوران شدت علائم به مرور کمتر شده و فرد مشکلات کمتری را تجربه می‌کند. برخی از علائم ترک در این دوران شامل تعریق، حالت تهوع و سرگیجه، اختلال در خواب و اشتها، تحریک پذیری، خارش بدن، مشکلات گوارشی و… است.

سخن پایانی

فراموش نکنید که ترک سیگار کار آسانی نیست. معمولا افراد سیگاری به قدری در این مورد شکست خورده اند که دیگر تمایلی به شروع فرایند ترک ندارند. اما اگر به مضرات سیگار و تاثیر آن بر زندگی خود و اطرافیان فکر کنید؛ احتمالا اینکار برای شما راحت تر خواهد شد. اینکار نیاز به انگیزه قوی داشته و بهتر است زمان کافی را به آن اختصاص دهید. گاهی افراد به سرعت ناامید شده و آن را نیمه کاره رها می‌کنند.

اما تجربه کردن احساسات منفی و حتی شکست خوردن نیز طبیعی است. تنها باید به خود استراحت داده و به صورت اصولی شروع کنید. در این زمینه حتما از یک مشاور کمک گرفته و در دوران ترک نیز تحت نظر یک پزشک و یک روانشناس باشید.

برای دریافت مشاوره در زمینه ترک سیگار می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول