اختلال احتکار چیست؟ حتما شما هم توسط فیلم‌های سینمایی و یا برنامه‌های مستند تا حدی با اختلال احتکار یا انباشت گری آشنا هستید. اما آیا می‌دانستید که این اختلال یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است. در واقع انباشت گری ریشه در اضطراب و استرس حل نشده‌ای دارد که سال‌ها بیمار را همراهی می‌کند. با وجود اینکه انباشت گری موجب به هم ریختگی محل زندگی آن‌ها می‌شود، اما باز هم تمایل شدیدی به نگه داشته وسایل به درد نخور دارند. هر کسی ممکن است از دور ریختن برخی وسایل اجتناب کند، این موضوع در مورد افراد مبتلا به اختلال احتکار گستره وسیع‌تری دارد که در ادامه درباره آن شرح داده‌ایم.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال احتکار می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

منبع: اختلال احتکار یا انباشت گری | نشانه ها و راه درمان اختلال ذخیره سازی 

تعریف علمی اختلال احتکار

اختلال احتکار ، انباشت گری یا ذخیره سازی یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است. افراد مبتلا، مشغولیت ذهنی زیادی با اشیاء پیرامون خود دارند. همین مسئله باعث می‌شود که فارغ از ارزش وسیله‌ها، نتوانند چیزی را دور بیاندازند و در نتیجه وسایل گوناگونی را در اطراف خود نگهداری می‌دارند.

نشانه های تشخیصی اختلال احتکار یا انباشت گری در DSM5

برای فرد همیشه دور ریختن سخت است. ارزش کالا هیچ اهمیتی ندارد.

او حس می‌کند که روزی این وسایل به درد می‌خورد. با احتکار استرس ناشی از نبودن ملزومات را کاهش می دهد.

آنقدر انباشت گری ادامه می‌یابد تا جایی که در خانه جایی خالی نخواهد بود.

اختلال عمده ای در عملکرد کاری، تحصیلی، زندگی روزمره و… فرد ایجاد می‌شود

این رفتارها را نتوان به دلایل پزشکی ویا مصرف مواد ارتباط داد.

هیچ کدام از سایر اختلالات dsm نمی‌توانند نشانه های اختلال احتکار را توجیه کنند.

علائم اختلال احتکار

خیلی از آدم‌ها شاید به خاطر خساست یا علاقه به جمع کردن کلکسیون از دور انداختن اشیاء گوناگون امتناع کنند؛ اما آیا همه این افراد به اختلال انباشت گری مبتلا هستند؟ پاسخ به این سوال منفی است. تشخیص اختلال انباشت گری از جانب متخصصان تنها زمانی مطرح می‌شود که علائم زیر به عنوان ملاک تشخیصی در فرد مشاهده شود.

1. بیمار فارغ از ارزشمندی اشیاء مشکل زیادی در دور انداختن وسایل دارد. یعنی حتی بی‌ارزش‌ترین اجسام را هم به این فکر که روزی به درد می‌خورند، نگه می‌دارد. (مثل روزنامه های سال های گذشته، در بطری نوشابه، جعبه های تلویزیونی که سوخته….)
2. – آنچه که باعث می‌شود بیمار نتواند اشیاء را دور بیاندازد، اعتقاد او مبنی بر مورد استفاده قرار گرفتن‌شان در آینده است. همچنین مبتلایان به اختلال احتکار در صورت دور انداختن وسایل احساس ترس و اضطراب می‌کنند از همین رو با نگهداری از آن‌ها در محیط پیرامون خود تلاش می‌کنند از تجربه اضطراب اجتناب نمایند.
3. – احتکار و انباشت وسایل مختلف در محیط زندگی باعث اختلال در عملکرد روزانه فرد در جنبه های مختلف زندگی می شود.
4. – رفتار انباشت گری در اثر مصرف دارو یا یک عارضه پزشکی نظیر تومور مغزی حادث نشده است.
5. – این اختلال با علائم اختلال روانشناختی دیگری به طور بهتر توجیه نمی شود.

سبب شناسی اختلال احتکار

متخصصان در پژوهش‌های خود در مورد وسواس و اختلالات مرتبط با آن تاکید می‌کنند که علت مشخصی برای بروز این مشکلات وجود ندارد. بلکه عوامل مختلفی در تعامل با یکدیگر می‌توانند در بروز طیف بیماری‌های‌وسواس نقش داشته باشند. عوامل وراثتی، وجود تفاوت‌هایی در ساختار مغز، وجود الگوهایی از رفتار احتکار در خانواده، تجربه شرایط بد اقتصادی و نگرانی دائمی در مورد از دست دادن اموال؛ همگی از جمله عوامل موثر در بروز این اختلال هستند.

میزان شیوع اختلال انباشت گری

در مورد میزان شیوع اختلال احتکار در جمعیت عمومی اطلاعات کشوری دقیقی در دسترس نیست. مطالعات تخمین می‌زنند که میزان ابتلا به این اختلال در ایالات متحده آمریکا بین 2 تا 6 درصد باشد. همچنین شواهد حاکی از آن است که انباشت گری در هردو جنس تظاهر می‌کند و طبق آمار شیوع آن در مردان بالاتر است.

درمان اختلال انباشت گر

برای درمان اختلال احتکار لازم است که ابتدا به یک متخصص در حوزه سلامت روان نظیر روانشناس یا روان پزشک مراجعه کنید. درمانگر با انجام مصاحبه بالینی یا استفاده از آزمون‌های روان شناختی ارزیابی دقیقی از وضعیت سلامت روان بیمار به دست خواهد آورد. در صورت مطرح شدن تشخیص اختلال احتکار درمانگر گزینه‌های درمانی مختلفی را پیش روی خواهد داشت.

برای مثال در بسیاری از موارد این مشکل به کمک رواندرمانی با رویکرد شناختی رفتاری درمان خواهد شد. در صورتی که شدت اختلال احتکار بسیار زیاد باشد یا مشکلات روانشناختی دیگری نیز وجود داشته باشد درمان با داروهای ضداضطرابی و ضد افسردگی نیز می‌تواند روند درمان را تسهیل کند. با این حال توجه به این مسئله بسیار حائز اهمیت است که هرگز از داروهای روانپزشکی به طور سرخود استفاده نکنید و حتما پیش از مصرف و همچنین قبل از قطع داروها با متخصص مشورت نمایید. برای شروع روی درمان وسواس کلیک کنید.

انواع اختلال احتکار

اختلال احتکار انواع مختلفی داشته و افراد وسایل و اشیای مختلفی را احتکار می‌کنند. با اینکه همه انواع آن آسیب زننده و مخرب است اما اطلاع از آنها ضروری است. همچین گاهی افراد تصور می‌کنند که چیزی که در حال جمع آوری و نگهداری از آن هستند مانند جمع کردن کلکسیون است و به اختلال احتکار مبتلا نیستند. اما این می‌تواند شامل هر چیزی بشود.

????احتکار کتاب

با اینکه کتاب یکی از وسایل مفید در زندگی محسوب می‌شود اما نگهداری از آن به شکل بیمارگونه نیز اختلال احتکار محسوب می‌شود. برخی از افراد حتی کتاب های غیرضروری و قدیمی خود را برای مدت زمان طولانی از آنها هیچ استفاده ای نکرده اند را نیز نگه می‌دارند. در واقع چنین افرادی نمی‌توانند از وسایل قدیمی و بی فایده، دست بکشند.

????احتکار حیوانات

برخی از افراد مبتلا به اختلال احتکار، عادت به جمع آوری حیوانات مختلف دارند. گاهی تنها از یک نوع حیوان به تعداد زیاد نگهداری می‌کنند. حتی در مواردی آنها اصلا به حیوانی که در حال نگهداری از آن هستند؛ علاقه ای ندارند . اما خود را مجبور به حفظ آن می‌کنند. برای آنها وضعیت محیطی و سلامت این حیوانات اهمیتی ندارد؛ تنها به ارضای نیازهای خود فکر می‌کنند.

????احتکار اطلاعات

یکی دیگر از انواع اختلال احتکار، احتکار اطلاعات است که امروزه به لطف استفاده از اینترنت و وسایل ارتباطی اتفاق افتاده است. برای همه پیش آمده است که اطلاعاتی را در تلفن همراه و یا لپ تاپ خود داریم، اما نمی‌توانیم آن را حذف کنیم. این هم نوعی احتکار محسوب می‌شود. اما برخی در این مورد زیاده روی کرده و تعداد زیادی هاد و فلش هایی دارند که حاوی اطلاعات غیرضروری هستند.

بایدها و نبایدها در رابطه با افراد مبتلا به اختلال احتکار

با اینکه راضی کردن افراد مبتلا به اختلال احتکار بسیار دشوار است؛ اما بهتر است در این مورد با آنها صحبت کرده و آنها را تشویق به درمان کنید. همچنین به آنها فشار وارد نکرده و یا آنها را مورد سرزنش قرار ندهید. از طرفی اگر با چنین فردی زندگی می‌کنید بهتر است در مورد حقوق خود و شرایط زندگی مشترک با او صحبت کنید. فرایند درمان آنها طولانی است به همین دلیل بهتر است در این مورد صبور بوده و با آنها همراهی کنید.

پیامدهای عدم درمان اختلال احتکار

فراموش نکنید که اگر اختلال احتکار به طور کامل درمان نشود و یا به طور کلی مورد توجه قرار نگیرد؛ می‌تواند مشکلات بهداشتی و جسمانی زیادی برای افراد ایجاد کند. همچنین اگر چنین فردی با خانواده خود زندگی کند؛ دیگران را نیز درگیر می‌کند. از طرفی این اختلال زمینه ساز دیگر اختلالات روانی نیز هست که افراد باید آن را جدی گرفته و به موقع آن را درمان کنند.

سخن آخر

اختلال احتکار نوعی وسواس محسوب می شود. این اختلال در صورت عدم درمان پیشروی کرده و موجب اختلال اساسی در زندگی فرد می شود. ابتلا به اختلال انباشت گری در مرد و زن دیده می شود. این مساله وابسته به فرهنگ و نژاد نیست. بنابراین ممکن است هر فرد در هر نقطه ای از دنیا نیاز به خدمات درمانی پیدا کند. افراد دچار اختلال احتکار دیر یا زود با عوارض این مشکل مواجه خواهن شد. هر چه زودتر برای درمان اقدام کنند، نتیجه بهتری خواهند گرفت.

مرکز ذهن نو برای راحتی مراجعان علاوه بر حضوری به صورت تلفنی و آنلاین نیز خدمات درمان روانشناختی ارائه می دهد. شما می توانید در کوتاه ترین زمان با بهترین متخصصان روانشناسی کشور ارتباط برقرار کنید. کافی است همین حالا با شماره های درج شده تماس بگیرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال احتکار می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول