اختلال حافظه در جوانی و پیری چه تفاوتی دارد؟ حافظه انسان یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعت بوده که اسرار مربوط به خود را دارد. حافظه انواع مختلفی داشته و طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. آلزایمر یا فراموشی آشناترین بیماری مربوط به اختلالا حافظه است. معمولا ما اختلال‌حافظه را همان فراموشی در نظر می‌گیریم. البته اختلالات حافظه انواع مختلفی دارد و تنها به آلزایمر و فراموشی ختم نمی‌گردد. اختلال‌حافظه با ایجاد مشکلات فراوان برای فرد همراه است. این مشکلات در ابعاد مختلف زندگی تاثیر خواهند گذاشت. اختلال حافظه در سه نوع افزایش حافظه، کاهش حافظه یا تحریف حافظه دیده می‌شود. در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

فهرست مطالب

• علت ایجاد اختلال حافظه
  • اثرات برخی داروها بر اختلال حافظه
  • دلیریوم
  • افسردگی شدید و اختلال حافظه
  • ابتلا به برخی بیماری‌ها
  • بی خوابی و اختلال حافظه
  • مصرف مواد مخدر و الکل
  • وراثت
• انواع اختلال حافظه
  • افزایش حافظه
  • تحریف حافظه
  • آلزایمر
  • دمانس
• تشخیص اختلال حافظه
• درمان اختلال حافظه
  • نوروفیدبک
  • سخن پایانی

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال حافظه می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

علت ایجاد اختلال حافظه

با افزایش سن علائمی از مشکلات مربوط به حافظه در فرد دیده می‌شود. با این حال، این مشکلات در حد ایجاد اختلال در زندگی روزمره فرد نیست و از علائم سالمندی محسوب می‌شود. سایر علل ایجادکننده اختلال حافظه به شرح زیر است. برای آشنایی با راه های تقویت حافظه کلیک کنید.

اثرات برخی داروها بر اختلال حافظه

عوارض جانبی ناشی از داروها می‌تواند منجر به اختلالات حافظه گردد. ممکن است مصرف این داروها در افراد جوان‌تر عارضه ایجاد نکند.

علت بروز عوارض در افراد مسن به دلیل تغییر در متابولیسم و سوخت‌و‌ساز آن‌هاست. مصرف این داروها در سالمندان با گیجی و پایین آمدن سطح هوشیاری همراه است.

داروهایی که اختلال حافظه در فرد ایجاد می‌کنند شامل داروهای کاهنده فشارخون، آرام‌بخش‌ها، داروها موثر در درمان پارکینسون، داروهای ضد زخم معده و داروهای ضدالتهاب هستند.

دلیریوم

دلیریوم وضعیتی است که سطح هوشیاری فرد به طور ناگهانی مختل می‌شود.

به دنبال کاهش سطح هوشیاری، علائمی نظیر عدم تمرکز، اختلالات شناختی نیز در فرد بروز می‌کند. در هر مقطع سنی ممکن است دلیریوم دیده شود.

تغییرات متابولیسم بدن، مشکلات و بیماری‌ها روانی، ابتلا به عفونت‌ها، کاهش اکسیژن بدن از دلایل ایجادکننده دلیریوم به شمار می‌روند.

افسردگی شدید و اختلال حافظه

شرایط خلقی فرد به طور مستقیم با عملکرد شناختی وی ارتباط دارد. علائم اختلال حافظه با علائم افسردگی شباهت دارند.

نداشتن تمرکز و اختلال در توجه فرد از نشانه‌ها افسردگی و اختلال حافظه هستند. درمان افسردگی در دوران میان‌سالی به رفع نشانه‌ها مربوط به اختلال حافظه منجر خواهد شد. برای درمان افسردگی سالمندان کلیک کنید.

ابتلا به برخی بیماری‌ها

بیماری‌های مزمن، مشکلات تنفسی، بیماری‌های مربوط به غده تیروئید، مشکلات کبدی می‌توانند به اختلال حافظه منجر شوند.

بی خوابی و اختلال حافظه

بی خوابی و یا ابتلا به اختلالات خواب منجر به ابتلا به اختلال حافظه نیز می‌گردد. با اینکه بسیاری از افراد این موضوع را جدی نگرفته و اقدامی در این راستا انجام نمی‌دهند؛ اما باید بدانند که تجربه بی خوابی برای دراز مدت می‌تواند تاثیرات مخربی داشته باشد.

مصرف مواد مخدر و الکل

یکی از اصلی ترین تاثیرات مواد مخدر و الکل بر روی مغز و حافظه است. در واقع با مصرف مواد مخدر و الکل برای طولانی مدت باید انتظار بروز اختلال حافظه را نیز داشت.

وراثت

اختلال حافظه ، یکی از اختلالات ژنتیکی است که در صورت وجود محرک های محیطی، بروز کرده و زندگی افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته بیشتر در سنین بالا شاهد بروز نشانه های این اختلال هستیم. اما با وجود وراثت ممکن است در سنین پایین تر نیز شاهد بروز چنین نشانه هایی باشیم.

انواع اختلال حافظه

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم اختلال حافظه را به سه دسته افزایش حافظه، تحریف حافظه و کاهش حافظه تقسیم‌بندی می‌کنند.

افزایش حافظه

همراه با اختلالات روانی مانند وسواس، پارانوئید نیز دیده می‌شود. در این حالت، فرد جزئیات بی‌اهمیت و اتفاقات فراموش‌شده را بدون تفکر درباره آن‌ها به یاد می‌آورد.

تحریف حافظه

آشناپنداری، ناآشناپنداری و کریپتومنزیا از انواع تحریف حافظه هستند. در این نوع از اختلال حافظه، فرد خاطرات را به خاطر آورده اما به شکلی که در گذشته اتفاق نیفتاده است.

آشناپنداری به این صورت است که فرد موقعیت جدید را تکراری در نظر می‌گیرد.

ناآشناپنداری مخالف آشناپنداری است. فرد موقعیتی که قبلا تجربه کرده را به یاد نمی‌آورد. اشکال حقیقی در شناسایی موقعیت است نه یادآوری.

شخص در کریپتومنزیا قادر به یادآوری خاطرات خود بوده اما آن‌ها را خاطرات شخصی نمی‌داند. بلکه آن را به صورت داستان یک فیلم یا محتوا یک کتاب در ذهن دارد.

آلزایمر

شایع‌ترین اختلال حافظه شناخته شده است. افزایش سن، رژیم غذایی نامناسب، دیابت، وراثت و آسیب اعصاب مغزی در ایجاد آلزایمر موثرند.

آلزایمر در دسته کاهش حافظه قرار دارد. علائم ناشی از آن شامل بی‌قراری، تغییرات شخصیتی و رفتاری در فرد، کاهش قدرت قضاوت، تغییر احساسات می‌باشد.

دمانس

دمانس یا زوال عقل یک اصطلاح کلی جهت معرفی بیماری‌ها مغزی است.

زوال عقل یا دمانس به انواع دمانس عروقی، دمانس لویی‌بادی، دمانس پیشانی_گیجگاهی دسته‌بندی می‌شوند.

زوال عقل نیز در دسته کاهش حافظه طبقه‌بندی می‌گردد. نشانه‌ها آن عبارت است از فراموشی، اشکال در درک صحبت اطرافیان، ناتوانی در سخن گفتن، مختل شدن قدرت قضاوت و برنامه‌ریزی و… . برای آشنایی بیشتر با علائم و راه های درمان زوال عقل کلیک کنید.

دمانس لویی‌بادی

پروتئین لویی‌بادی که یک پروتئین غیرطبیعی بوده توسط بافت‌های مغز تولید می‌شود. توهم بینایی، توهم شنوایی، گیجی، عدم تعادل و زمین خوردن، افسردگی از نشانه‌ها ابتلا به دمانس لویی‌بادی است.

دمانس پیشانی_گیجگاهی

در دمانس پیشانی_گیجگاهی سلول‌های موجود در ناحیه پیشانی و گیجگاه از بین می‌روند. ممکن است در سنین نوجوانی علاوه بر سالمندی نیز دیده شود.

این نوع از اختلال حافظه با تغییرات شدید شخصیتی و رفتاری، استفاده از کلمات ناهنجار و رکیک، بروز رفتار‌ها پرخاشگرانه، تشنج، پیدا شدن مشکلات جنسی، اسپاسم ماهیچه‌ها همراه است.

برای آشنایی با پدیده دژاوو (آشنا پنداری) کلیک کنید.

دمانس عروقی

یک از شایع ترین اختلالات حافظه بعد از آلزایمر، دمانس عروقی است. در این حالت جریان خون در مغز کاهش یافته و به دلیل خونرسانی ضعیف به مغز، بافت های مغزی تخریب می‌شوند. در این حالت ممکن است رگ های مغزی مسدود نیز بشوند.

تشخیص اختلال حافظه

تشخیص درست و به موقع اختلال حافظه از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که در این شرایط افراد می‌توانند درمان را به موقع آغاز کرده و از پیشروی بیشتر نشانه های بیماری جلوگیری نمایند. افرادی که مبتلا به چنین اختلالاتی می‌شوند؛ معمولا نشانه های رفتاری بارزی از خود نشان می‌دهند که اطرافیان می‌توانند متوجه آن شوند. اما برای تشخیص نوع دقیق آن، افراد باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایند.

درمان اختلال حافظه

هرچه اختلال حافظه زودتر تشخیص داده شود، روش‌ها درمانی و نتایج حاصل از درمان امیدوارکننده است.  بسته به نوع اختلال و شدت بیماری و علائم آن، روش‌ها درمانی موثر اتخاذ می‌شوند.

شیوه‌های درمان رایج شامل مراجعه به پزشک و استفاده از داروهای تجویزی وی، روان‌درمانی و مشاوره با روان‌شناس می‌باشد. از آنجا که خیلی اوقات این خانواده بیمار هست که نمی‌داند با بیمار چطور و چگونه رفتار کند، نیاز به مداخله مشاوره خانواده ضرورت پیدا می‌کند. بنابراین در صورتی که با مشکل حافظه پدر یا مادر سالمندتان دشواری برای شما ایجاد کرد حتما از خدمات مشاوره خانواده استفاده نمایید.

نوروفیدبک

یکی از روش های درمانی موثر برای درمان اختلال حافظه نوروفیدبک است که در آن کارکرد مغز را به خودش آموزش می‌دهند. در واقع تمریناتی به مغز داده شده و صورت مرتب تکرار می‌شوند تا زمانی که نشانه های اختلال کمرنگ تر شوند. از روش نوروفیدبک علاوه بر درمان اختلال حافظه، برای درمان اختلالات خواب نیز استفاده می‌شود.

سخن پایانی

از آنجایی که زندگی کردن با اختلال حافظه بسیار دشوار است و مشکلات زیادی را برای خود فرد و اطرافیانش ایجاد می‌کند؛ تشخیص و درمان به موقع این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. امروزه به دلیل سبک زندگی افراد، ابتلا به این اختلال بسیار هم شایع شده و افراد زیادی را درگیر کرده است. از این رو بهتر است افراد اطلاعات کافی را در این زمینه کسب کرده و حتما از متخصص نیز کمک بگیرند.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال حافظه می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

منبع: اختلال حافظه در جوانی و پیری